In Italië is iemand met bollen vrijwel zeker links
Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER
ROME, 9 APRIL. Is een das met kleine stippeltjes links of rechts? Buiten Italië zullen weinig mensen dat als een serieuze vraag beschouwen, maar de meeste Italianen geven meteen het goede antwoord.
In dit modebewuste land is een kledingcode gegroeid waarmee politici hun aanhang proberen te vergroten en die door veel van hun aanhangers wordt nagevolgd. Veel politieke leiders staan samen met een psycholoog voor de kast om te bekijken welk pak hun boodschap het beste uitdraagt.
Daarom is de look van links veranderd. Een paar jaar geleden waren tweedjasjes in bruine tinten in de mode. Dat had iets klassiek intellectueels en tegelijkertijd iets ongedwongens. Maar toen de leiders van de Democratische Partij van Links te horen kregen dat ze daarmee nooit op een vergadering van een willekeurig raad van bestuur terecht zouden kunnen, zijn ze nieuwe kleren gaan kopen. Sinds enige tijd trekken ze bijna altijd blauwe en grijze pakken aan, om te onderstrepen dat ze in alle opzichten klaar zijn om te gaan regeren. De enigen die trouw blijven aan de traditie zijn de communisten. De karakteristieke dracht van partijleider Fausto Bertinotti is een tweedjasje met daaronder een vest en een ribbroek.
De Lega Nord presenteert zich als een anti-systeempartij en laat dat ook in haar kleren zien. Binnen de partij lijkt een verbod te rusten op de lichtblauwe overhemden die bij de linkse en rechtse kopstukken standaard zijn geworden omdat dat zo goed staat op tv. De pakken zijn minder chique dan bij links en rechts, en ook met hun keuze van overhemd en das willen de leiders van de Lega laten zien dat ze anders zijn: veel geel en roze, dassen met uitbundige fantasiedessins. Kampioen in deze categorie is senator Francesco Speroni. Hij durft niet meer met zijn Texaanse touwtjesdas de Senaat in te gaan, maar hangt nog wel graag 'een vis' om zijn nek.
Gianfranco Fini, leider van de Nationale Alliantie, erfgenaam van de neofascisten, wil laten zien dat hij zowel betrouwbaar als jong en energiek is - Fini is begin veertig. Daarom trekt hij meestal een camelkleurig of grijs jasje van Osvaldo Testa aan en Hermès-dassen met een geometrisch patroon.
Onbetwiste koploper in het bedachte aankleden is mediamagnaat Silvio Berlusconi. Hij denkt er het meest over na. In 'functie' draagt hij vrijwel uitsluitend donkergrijze pakken met twee rijen knopen, allemaal afkomstig van de Milanese kleermaker Caraceni. 's Winters wordt dat gecomplementeerd met een donkere stippeltjesdas, 's zomers met een iets lichtere. Berlusconi heeft zijn kast vol hangen met vrijwel identieke pakken en dassen en vertoont zich al twee jaar in niets anders. Voor de spontane interviews bij hem thuis, als Berlusconi voor staatszaken even wegloopt uit de huiselijke kring, is er een stapel blauwe pullovers. Een van zijn imago-bouwers heeft de filosofie achter deze monomane manier van kleden uitgelegd: de kleding mag niet te ostentatief elegant zijn maar moet wel klasse hebben, zij moet herkenbaar zijn en bovendien degelijkheid en continuteit uitstralen.
En de stippeltjes? Voor de opkomst van Berlusconi in de politiek waren die nog zonder ideologie, maar de imago-bewuste mediamagnaat heeft ook hier de toon gezet. Al zeggen Berlusconi en de linkse leider Massimo D'Alema allebei hun dassen te kopen bij de Napolitaanse dassenkoning Marinella, D'Alema zal nooit dezelfde das dragen als zijn rivaal. Berlusconi heeft kleine stippeltjes en daarom is dat de das bij het uniform van rechts geworden. Iemand met bolletjes van meer dan een centimeter doorsnee op zijn buik is vrijwel zeker links.